“Eguzki-izpiek eragindako kaltea funtsezko faktorea da eguzki-orbanen agerpenean”
Larruazala zaintzeko, funtsezkoa da egunero fotobabesgailu on bat erabiltzea, ez udan bakarrik, argi mota desberdinekiko esposizioak orbanen agerpenean ere eragin baitezake
Udak eguzki-lentigoak areagotzen ditu, eguzkitan egoteak eragindako hiperpigmentazio-orbanak baitira, batez ere emakumeengan. Orban ilun horiek edozein unetan ager daitezke, baina, oro har, nabarmenagoak izaten hasten dira adin ertaineko pertsonengan. Policlínica Gipuzkoako dermatologo Ana Martinezen arabera, orban horietako gehienak onberak dira eta eguzkiaren eraginpean egotearekin lotuta daude nagusiki. “Eguzki-izpiek gure bizitzan zehar izan duten kaltea funtsezko faktorea da eguzki-orbanen agerpenean. Orban horiek eguzki-lentigo gisa ezagutzen dira, eta lauak izan ohi dira eta ez dira haztagarriak”, azaldu du Martinez dermatologoak.
Eguzki-lenteez gain, Policlínica Gipuzkoako dermatologoak dioenez, “badira beste orban mota batzuk ere, keratosi seborreikoak adibidez, askotan ukitu daitezkeenak eta faktore genetikoekin eta zahartzearekin lotuagoak daudenak”. “Orban horiek ez daude nahitaez eguzkiarekin lotuta, osagai genetiko bat dute eta adinarekin agertzen dira”, gehitu du.
Eguzkitik babesteko eta orban horiek prebenitzeko, Policlínica Gipuzkoako dermatologoak egunero fotobabesgailu on bat erabiltzea gomendatzen du, “ez bakarrik udan, baita urte osoan ere, argi mota desberdinen eraginpean egoteak, pantaila eta lanparenak barne, orbanen agerpenean ere eragin baitezake”. Era berean, “argi espektro guztiak estaliko dituen eta gure larruazal motarako egokia izango den fotobabeslea” aukeratzearen garrantzia azpimarratu du, “jariakorragoa edo trinkoagoa izan, norberaren beharren arabera”.
Kremazko eguzki-babesa erabiltzeaz gain, Policlínica Gipuzkoako dermatologoak ahozko fotobabeseko kapsulak osagarri gisa erabiltzea iradoki du, baina azpimarratu duenez, “ez dute krema ordezkatzen, eta eguzkitan gehien egon baino hilabete lehenago hartzen hastea gomendatzen da, udaberrian adibidez”.
Policlínica Gipuzkoako dermatologoak azpimarratu du garrantzitsua dela gure larruazaleko orbanen edozein aldaketari adi egotea, kezkatu beharra baitago eta espezialista batengana jo behar baita orban bat “aldatzen ari denean edo duela gutxi agertu denean, hainbat tonu edo forma irregular dituenean”.
Tratamendu desberdinak
Orbanak tratatzeko, Policlínica Gipuzkoako dermatologoak azaldu du metodo egokia aukeratzea orban motaren araberakoa izango dela: “Adibidez, eguzki-lenteak modu eraginkorrean ezabatzen dira laserrarekin edo pultsatutako argiarekin, eta keratosi seborreikoak krioterapia edo elektrokoagulazioa behar izan dezakete”.
Serum despigmentatzaileak erabiltzeak eguzki-orbanak prebenitzen laguntzen du, baina Policlínica Gipuzkoako dermatologoak ohartarazi duenez, “kontuz ibili behar da larruazal mota bakoitzerako eta urteko sasoi bakoitzerako serum zuzen bat aukeratzeko”. Halaber, azpimarratu du garrantzitsua dela diagnostiko zuzena eta jarraipen egokia egitea tratamenduaren eraginkortasuna ziurtatzeko eta orbanen berragerpena prebenitzeko; izan ere, nahiz eta prozedura osoa behar bezala egin, “kontuan izan behar da orban berriak ager daitezkeela inguruan”.