Parkinsona eta Alzheimerraren prebentzioan aitzindari izateaz gain, Policlínica Gipuzkoako Terapia Aurreratuen Programa saiakuntza klinikoen arloaren liderra da gaur egun. Saiakuntza kliniko baten helburua ebidentzia zientifiko sendoak dituen eta oraindik merkaturatu ez den farmako baten eraginkortasuna eta segurtasuna zehaztea da. Policlínica Gipuzkoak 33 urte daramatza Gurutz Linazasoro neurologoaren taldearen eskutik saiakuntza klinikoak egiten. “Aukera hau mila pertsonengana hurbildu dugu 65 saiakuntza kliniko baino gehiagotan, ez bakarrik Parkinsonaren alorrean, baita Alzheimerren gaixotasunarenean ere”, azaldu du neurologoak. Linazasororen hitzetan, “saiakuntza klinikoa aukera bat da, eta eskerrak eman nahi dizkiegu saiakuntza klinikoren batean parte hartu duten eta parte hartzen duten paziente guztiei haien eskuzabaltasunagatik eta konpromisoagatik”.

Saiakuntza kliniko bat garatzea oso prozesu konplexua eta zorrotza da. Diziplina anitzeko talde bat behar da, trebatua eta entsegua egiteko erabat prestatua; bai eta Ospitaleko Farmazia, Erradiologia, Ikerketa Klinikoaren Kudeaketa eta modu koordinatu, arin eta malguan funtzionatu behar duten beste azpiegitura batzuen zerbitzua duen ospitale bat ere. “Policlínica Gipuzkoak baldintza guzti hauek betetzen ditu eta kate honetako maila guztiak ditu saiakuntza kliniko bat egin ahal izateko”, adierazi du Gurutz Linazasorok.

Policlínica Gipuzkoako Parkinsonen gaixotasunerako programak 9 saiakuntza kliniko ditu farmako desberdinekin eta ikerketa zientifikoaren abangoardian, neurologo gipuzkoarrak azaldu duenez. “Batzuk –zehaztu du– gaixotasunaren fase oso goiztiarretarako dira, diagnostikoa egin eta gutxira. Gaixotasunaren bilakaera progresiboa geldiaraztea dute helburu. Beste batzuek fase aurreratuagoetan daudenen sintomak, hau da, on-off aldiak eta nahi gabeko mugimenduak pairatzen dituzten pazienteenak, hobetzea dute helburu. Helburuen aniztasun horrek aukera ematen digu parkinsona duen edonori inklusio irizpide zorrotzak betetzeko aukera emateko”, azaldu du Policlínica Gipuzkoako neurologoak. 

Parkinsonen gaixotasuna urtero 150 pertsonari diagnostikatzen zaie Gipuzkoan. Kaltetuen % 15 45 urtetik beherakoak dira. Gaixotasuna kasuen % 15ean hereditarioa izan daiteke, eta forma genetiko horiei lotutako hogei gene baino gehiago identifikatu dira.

Sintoma garrantzitsuenak sintoma motorrak dira: dardara, zurruntasuna, mugimendu-geldotasuna eta gorputz-jarreraren ezegonkortasuna. Hala ere, erasandako pertsona askok motorrak ez diren sintoma batzuk izaten dituzte (mina, idorreria, depresioa, antsietatea, insomnioa, oroimen-nahasmenduak, etab.), oso ezgaitzaileak eta oso ezagunak ez direnak.

Badira dardararen aurretik agertzen diren sintoma batzuk, baina oso zehaztugabeak direnez, praktikan ez dira batere erabilgarriak. Nabarmentzekoak dira usaimena gutxitzea, loaren nahasmenduak REM fasean, depresioa edo idorreria.

Ez dakigu gaixotasunaren arrazoia zein den, baina duela 70 urtetik jakin da dopamina sortzen duten neuronen endekapena badagoela. “Ezagutza horren ondorioz, gaur egun kaltetuen bizi-kalitatea asko hobetzen duten tratamendu farmakologikoak eta kirurgikoak ditugu. Hala ere, ez dago gaixotasuna sendatzen duen tratamendurik, ezta gaitz honen bilakaera progresiboa atzeratzen duenik ere, eta, horregatik, farmako asko ari dira ikertzen saiakuntza klinikoaren fasean “, ondorioztatu du Linazasorok.