Policlínica Gipuzkoako kardiologo Eduardo Uribe-Echeverríaren arabera, “bero-kolpea baldintza larria da, gorputzeko tenperatura 41°C -tik gora igotzen denean gertatzen dena, %70etik gorako hezetasunarekin eta haizerik ezarekin batera”.

Uda iristearekin eta tenperaturak igotzearekin batera, garrantzitsua da bero-kolpearekin lotutako arriskuei buruzko informazioa izatea, batez ere atletentzat. Policlínica Gipuzkoako kardiologo Eduardo Uribe-Echeverriak azaldu duenez, “bero-kolpea baldintza larria da, gorputzeko tenperatura 41°C-tik gora igotzen denean gertatzen dena, % 70etik gorako hezetasunarekin eta haizerik ezarekin batera”, azaldu du Poliklinikako Gipuzkoako kardiologoak.”Fenomeno horrek organismoko sistema garrantzitsuak konprometitzen ditu, hala nola sistema kardiobaskularra eta neurologikoa”, gaineratzen du.

Eragina duten faktoreen artean, Uribe-Echeverriak aklimatazio falta, baldintza desegokietan egindako entrenamendua, deshidratazioa eta obesitatea nabarmentzen ditu: “Atleta batek hainbat litro izerdi bota ditzake esfortzuan zehar, eta izerdian litro bat edo bi galtzeak errendimendua % 2 murriztu dezake. Obesitatea arrisku-faktore esanguratsua da, gantz-ehunak beroaren disipazioa zailtzen duelako”.

Gainera, azaldu duenez, “oso gihartsuak diren pertsonak arrisku handiagoan daude, bero handia sortzen baitute muskulu-lanean, baina ez dute gorputzaren azalera proportzionalki handitzen, eta horrek zaildu egiten du beroa disipatzea”.

Policlínica Gipuzkoako kardiologoarentzat ere oso garrantzitsua da erabiltzen den ekipazioa, “batez ere euritik babesteko diseinatutako arropa erabiltzen denean, ez baitu beroa ondo irensten uzten”. Gainera, nabarmendu duenez, “zenbait medikamentuk, hala nola antidepresiboak, antiespasmodikoak eta antihistaminikoak, pertsona osasuntsuek maiz erabiltzen dituztenak, arriskua areagotu dezakete”. “Aurreko gauean gaizki lo egiteak ere bero-kolpea eragin dezake hurrengo egunean”, gehitu du Eduardo Uribe-Etxeberriak.

Sintomei dagokienez, kardiologoak zehaztu duenez, “hasieran sotilak izan daitezke, suminkortasuna, nahasmena eta apatia barne, eta sintoma larriagoetara aurrera egin dezakete, hala nola deskoordinaziora, desorientaziora eta konortea galtzera”. Azaldu beste alarma-sintoma batzuk zorabioa, neurriz kanpoko nekea, gorakoak, hotzikarak, oilo-azala, hiperaireztapena eta inurridurak eskuetan.

Tratamendua

Bero-kolpea prebenitzeko, Eduardo Uribe-Echeverria Policlínica Gipuzkoako kardiologoak “hidratazio egokia eta ur-eduki handiko fruta eta barazkien kontsumoa” gomendatzen ditu, “ur purua baino eraginkorragoak direla erakutsi duten kirol-edariez gain”. Halaber, “atletek entrenamenduan zehar pisaketa erregularrak egitea” iradokitzen du, “likidoen galera kontrolatzeko eta behar bezala birjartzeko”. Gainera, argitu duenez, “ez da beharrezkoa aurreko egunean gehiegi hidratatzea, ez baitirudi lasterketaren egunean eraginkorra denik”.

Kardiologoak ematen duen beste funtsezko aholku bat “ahalegina pixkanaka hastea eta esprint luzeak saihestea” da: “Funtsezkoa da gorputzaren seinaleei erantzutea eta ez kontuan ez hartzea, baita publikoak jarraitzera animatzen bazaitu ere”. Freskatzeko metodoei dagokienez, “toalla freskoek sentsazioa hobetu dezakete, baina ez dute dirudien adina hozten. Garrantzitsua da lasterketan zehar leku hotzegi batetik oso bero batera igarotzea saihestea”.

Bero-kolpe bat jasoz gero, espezialistak iradokitzen du tratamenduaren ardatza “pazientea hoztea, lekualdatu aurretik” izan behar dela: “Zenbait protokolok gomendatzen dute pazientea ur izoztuan murgiltzea, gorputzaren tenperatura 38,9°C-tik jaisten den arte”.

Azterketa medikoak

Espezialistak kirolarientzako aurretiko azterketa medikoen garrantzia azpimarratu du: “Espainian, urtero 300 atleta inguru hiltzen dira kirola egiten, eta, beraz, funtsezkoa da azterketa horiek egitea”. Horiek, espezialistaren arabera, “errendimendua hobetzeko kirol-azterketa eta gertakari larriak saihesteko azterketa kardiologikoa” barne hartu behar dituzte. Azterketa medikoak, kardiologoak argitu duenez, historia pertsonala eta familiarra izan behar du, kirol-historia bat, eta alarma-sintomak identifikatu behar ditu, hala nola disnea, bularreko mina, palpitazioak eta konortea galtzea.

Policlínica Gipuzkoako kardiologoaren arabera, 35 urtetik beherako kirolarien artean, oinarrizko azterketa batek “12 deribazioko miaketa fisikoa eta elektrokardiograma bat biltzen ditu, eta aurkikuntzen arabera, baliteke ekokardiograma bat behar izatea egiturazko kardiopatiak baztertzeko”. Gainera, azaldu duenez, adin-tarte horretan “garrantzitsua da gaixotasun subklinikoak detektatzea, hala nola gaixotasun koronarioa, arritmiak eta aortaren alterazioak”; izan ere, “sintomarik gabeko kirolarien % 10ek izan ditzakete arazo horiek”. 12 eta 18 urte bitarteko haurrei dagokienez, “bi urtez behingo jarraipena egitea” gomendatzen da, “etengabeko hazkundearen eta garapenaren ondorioz”.

Eduardo Uribe-Etxeberriak azpimarratu du arrisku baskular altuak, hala nola hipertentsiodunek eta hiperkolesterolemia duten pertsonek, bai eta erretzaileek ere, azterketa sakona justifikatuko luketela. Gainera, azpimarratu duenez, “bihotzeko gaixotasunen edo bat-bateko heriotzaren familia-aurrekariak dituztenek aintzat hartu behar dituzte azterketa horiek”.