“Tiroide guruinak, txikia izan arren eta lepoaren behealdean kokaturik egon arren, trakearen aurrean, funtsezko eginkizuna betetzen du metabolismoaren erregulazioan”.
“Pazienteak menopausiaren sindrome genitouritanioa zuelako jo zuen guregana, eta haren sintoma nagusia atrofia eta baginako lehortasuna ziren, eta horrek ez zion bikotekidearekin sexu-harreman normalak izaten uzten”.
Hemendik aurrera, Analisi Klinikoen Unitate berriak, ahal dela, aldez aurretik hitzordua eskatuta eskainiko ditu bere zerbitzuak.
“NorLevo, hurrengo eguneko pilula bezala ezagutzen dena, babesik gabeko sexu-harreman baten ondorengo lehen 72 orduetan hartu behar da, eta errezetarik gabe eskuragarri dago farmazietan”, azaldu du Blanca Fernández Policlínica Gipuzkoako ginekologoak.
“Beldur handia nion miomaren kokapenari, bi urte neramatzan hainbat espezialistatik pasatzen, kirurgiari buruz vNotes hitz egin zidaten arte. Dena primeran atera da. Ebakuntza arrakastatsua izan zen, ia odolustu gabea eta ageriko orbainik gabe”, gogoratu du pazienteak.
“Bidaiatzean, batez ere oporrengatik, bizimoduaren eta ingurunearen aldaketek arnas sintomen kontrolik gabeko hazkundea eragin dezakete”, azaldu du Aitor Asensi Policlínica Gipuzkoako pneumologoak.
Arnas gaixotasun kronikoak (BGBK (Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa) eta asma) dituzten pazienteek, normalean, gaixotasunaren sintomak areagotu egiten dira beren ohiko ingurunera ez doazen helmugetara bidaiatzen dutenean. Pertsona horiek modu seguruan lekualdatu ahal izateko, Aitor Asensi Policlínica Gipuzkoako pneumologoak kasu hauetan kontuan hartu beharreko jarraibide eta aholku batzuk eman ditu.
BGBK eta asma ohiko arnas gaixotasun kronikoak dira, eta kontuz prestatu behar dira bidaiatu aurretik. Baldintza horiek dituzten pazienteek egonkortasun-aldiak izaten dituzte sintomak kontrolatuta, baina bidaiatzean, batez ere oporrengatik, “bizimoduaren eta ingurunearen aldaketek sintomak kontrolik gabeareagotzea eragin dezakete”.
Faktore abiarazleak
Hegazkinez edo altuera handitan bidaiatzea erronka handia izan daiteke arnas gaixotasun kronikoak dituzten pazienteentzat, bereziki BGBK dutenentzat. Altitude altuetan oxigeno-kontzentrazioa murrizteak odoleko oxigenoa gutxitzea edo paziente horien arnas gutxiegitasuna eragin dezake. “Gaixotasun arin bat duen pazienteak ez du hegan egiteko beldurrik izan behar erreskate-medikazioa berekin daramanean”, esan du pneumologoak, baina oxigeno osagarria behar dutenek aldez aurretik azterketa bat egin behar dute medikuarekin, bidaia kontraindikatuta ez dagoela ziurtatzeko.
Gainera, altitude handiko helmugetara bidaiatuz gero (itsas mailatik 2.000 metro baino gehiagora), Aitor Asensik “pixkanaka igotzea” gomendatzen du, “gorputzak egokitzeko denbora gehiago izan dezan”, eta, horrela, nekea eta disnea bezalako sintomak gutxitzea.
Klimaren eta airearen kalitatearen eragina
Helmugaren klimak ere paper garrantzitsua du arnasketa-osasunean. Muturreko klimek, lehorrak, hezeak, beroak edo hotzak izan, arnas sintomak areagotu ditzakete. Adibidez, giro oso lehorretan, arnas mukosa likatsuagoa bihur daiteke; aire hotzak, berriz, bronkosstrikzioa eragin dezake. Kasu horietan, Policlínica Gipuzkoako pneumologoak nabarmendu duenez, “kirol edo turismo gehiago egiteko ohiko jarduerak aldatzen badira, ezinbestekoa da erreskateko inhalagailu bat eskura eramatea”.
Airearen kalitatea ere funtsezko faktorea da, batez ere kutsadura-maila handiko hirietan. Aitor Asensiren arabera, aire kutsatua dagoen lekuetan “bronkioaren erantzuna sutu egingo da bere burua babesteko, eta horrek sintomak okerrago kontrolatzea eragingo du; arnasa okerrago hartzea eta bronkioen barruan mukia handitzearen ondorioz gaininfekzioak sortzea”, azaldu du.
“Kasu horietan garrantzitsuena pazientea bere gaixotasunaz jabetzea da, horrek aukera emango baitio nola jokatu jakiteko”, azpimarratu du Aitor Asensik. Gomendagarria da pazienteek ekintza-plan idatzi bat eramatea berekin. Plan horretan, sintometan aldaketak, erreskate-medikazioa eta mantentze-tratamenduan doikuntzak maneiatzeko jarraibideakjaso behar dira.
Etxeko oxigenoa
Etxeko oxigenoaren mende dauden pazienteek medikuarekin eta oxigenoa hornitzen duen enpresarekin koordinatu behar dute bidaiatu aurretik. Hori funtsezkoa da oxigeno-gailuen garraioa kudeatzeko, batez ere hegan egin behar bada. Ildo horretan, Asensik aholkatzen du “ahal den neurrian, paziente horiek saihestu ditzatela klima aldaketa oso zakarrak, eta, altitude-aldaketak eginez gero, ahalik eta lasterren egin daitezela”.
Alkohol gehiegi edan badugu, Eider Sánchez Policlínica Gipuzkoako nutrizionistak bitamina eta mineral ugariko elikagaiak kontsumitzea gomendatzen du, hala nola meloia, sandia, gazpatxoa edo sasoiko frutak.
Arrakasta-tasak oparoak dira; in vitro ernalketa-saio bakoitzean haurdunaldiak %60a dira, eta intseminazio artifizialaren kasuan, berriz, %30a.
Pazientea zuzenean sar daiteke Analisi Klinikoen Unitate berrira ate nagusitik, solairu bat jaitsiz; edo kanpotik, eraikinaren atzealdean identifikatutako aldetik.
Garrantzitsua da bularra azkar ematea, lehen orduetatik, haurrak eskatuta, eta haurra ondo jartzen ikastea, arrakala arriskutsuak prebenitzeko.
